Algemeen paginakop

Alcohol

Wat is alcohol?

De scheikundige naam van alcohol is ethanol. Dit is een kleurloze en reukloze stof die ontstaat uit gisting van granen en vruchten.

Alcoholgebruik

In Nederland drinkt een groot aantal mensen wel eens alcohol. Onder jongeren zien we echter een daling van alcoholgebruik. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de wetwijziging van de leeftijd waarop je alcohol mag kopen. Daarnaast is er steeds meer bekend over de schadelijkheid van alcohol, met name voor jongeren.

Bron: Jeugd en riskant gedrag (Trimbos instituut, 2019)

​​​​Verantwoord alcoholgebruik

Volwassenen wordt aangeraden niet meer dan één standaardglas per dag te drinken. Om te voorkomen dat het drinken een gewoonte wordt, is het verstandig zeker twee dagen per week niet te drinken.

Belangrijk om rekening mee te houden:

  • Minder of geen alcohol drinken is altijd beter.
  • Voorkom dat alcohol drinken een gewoonte wordt door niet elke dag te drinken.
  • Alcoholgebruik als reactie op stress of persoonlijke problemen is riskant. Het risico dat je dan steeds meer gaat drinken is groter. Ook kan het een gewoonte worden om bij spanningen te gaan drinken.
  • Let op alcohol bij medicijngebruik. Alcohol kan de werking van een medicijn verminderen of de bijwerkingen versterken. Bij sommige medicijnen is het verstandig om helemaal geen alcohol te drinken. Raadpleeg de bijsluiter of vraag dit na bij de huisarts of apotheek. Lees ook andere risicovolle combinaties denkbaar.
  • Drink geen alcohol wanneer je nog moet werken, studeren of sporten.
  • Drink geen alcohol als jij of je partner zwanger bent of wil worden of wanneer je borstvoeding geeft.
  • Drink niet als je gaat deelnemen aan het verkeer. Dat geldt ook voor fietsers en scooterrijders.

Voor jongeren gelden andere richtlijnen. Omdat het lichaam (en de hersenen) nog in de groei is, kan alcohol extra schadelijk zijn. Het advies is dan ook altijd om te wachten tot je minstens 18 jaar bent.

Bron: alcoholinfo.nl

Wat is de werking van alcohol?

Alcohol wordt via de slokdarm, maag en dunne darm opgenomen in het bloed. Via het bloed bereikt de alcohol na een minuut of tien de hersenen. Vanaf dat moment kan een persoon zich onder invloed voelen. Alcohol wordt afgebroken door de lever. Gemiddeld doet de lever er 1 tot 1½ uur over om 1 glas alcohol af te breken.

Het effect van alcohol

Het effect van alcohol hangt af van de hoeveelheid die genuttigd wordt:

Je polsslag en ademhaling versnellen. Je krijgt een warm gevoel. Smaak, reuk en gezichtsvermogen gaan achteruit en je voelt hierdoor minder pijn. De eetlust neemt toe en je moet vaker naar de wc. De remmingen nemen af, waardoor je vrolijker en spraakzamer wordt.
Je bent aangeschoten. Je stemming en gedrag veranderen duidelijk. Risico's worden minder goed ingeschat. Je geheugen wordt aangetast en de reactiesnelheid en het coördinatievermogen vermindert. Er is sprake van tunneleffect waardoor je links en rechts van je steeds minder ziet.
Je geheugen wordt aangetast en de reactiesnelheid en het coördinatievermogen vermindert. Er is sprake van tunneleffect waardoor je links en rechts van je steeds minder ziet.
Je bent dronken. Je kunt je overdreven emotioneel gedragen, zelfkritiek verdwijnt. Je gezicht wordt rood, zwelt op en de pupillen vergroten. Je kunt misselijk worden en braken. De bewegingen en coördinatie raken verstoord waardoor je gaat zwalken. Omdat alcohol pijn verdooft, kun je je onopgemerkt flink bezeren.

Alle eerder genoemde effecten worden sterker. Je ademhaling en polsslag vertragen en je zintuigen kunnen verdoofd raken. Daarnaast kan het zijn dat je in de war raakt en afwezig bent. Ook is er een kans dat je een ‘black out’ krijgt, dit is een tijdelijk geheugenverlies. Verder kan een grote hoeveelheid alcohol drinken als leiden tot een coma of zelfs de dood. We spreken dan over een alcoholvergiftiging.

Wat je moet weten over alcohol

Ben je nieuwsgierig naar de effecten van drinken? Kom achter interessante weetjes over alcohol in de vorm van een leerzame infographic.


​​​​​​

Download

 

​​​​​​

Alcoholpercentage

De alcohol die je drinkt is altijd verdund, want pure alcohol is dodelijk. Het percentage alcohol in verschillende dranken verschilt sterk. In pils en witbier zit ongeveer 5% alcohol. In wijn zit gemiddeld 12% en in gedistilleerd, zoals jenever, rum, whisky zit 35 tot 40% alcohol. Bij likeur loopt het alcoholpercentage zelfs op tot 40%. Volgens de wet is elke drank met meer dan 0,5% alcohol een alcoholhoudende drank.

Het aanbod van verschillende soorten alcoholhoudende drankjes is heel groot. En elk jaar worden er nieuwe drankjes op de markt gebracht. Denk bijvoorbeeld aan Jillz, rosé bier en WKD. Niet al deze drankjes hebben hetzelfde alcoholpercentage. Als je boven de 18 jaar bent en alcohol drinkt, let dan dus goed op wat en hoeveel je drinkt!​​

Standaardglas

Elke soort alcoholhoudende drank heeft zijn eigen standaardglas.

Bron: Vlaamse Stichting Verkeerskunde

Een standaardglas bier van 5% (250cc), wijn van 12% (100cc) en sterke drank van 35% (35cc) allemaal evenveel pure alcohol bevatten (circa 10 gram). Het drinken van een standaardglas alcohol leidt bij mannen tot een alcoholpromillage van gemiddeld 0,2 en bij vrouwen tot 0,3.

Wat zijn de risico's van alcolhol drinken?

​​​​​​

Als je alcohol drinkt dan heeft het invloed op bijna je hele lichaam. Over het algemeen geldt: hoe meer je drinkt, hoe groter de risico's.

Wanneer je op een gelegenheid 5 of meer glazen alcohol drinkt, spreek je van 'binge drinking'. Met name veel alcohol in korte tijd drinken is zeer schadelijk. Voor jongeren in de groei is dit extra schadelijk. Alcohol is schadelijk voor de hersenen en andere organen, die in de puberteit nog volop in ontwikkeling zijn. Wij adviseren daarom ook geen alcohol te drinken voordat je 18 jaar bent.

Organen

Alcohol kan schade geven aan verschillende organen in je lichaam. Met name de volgende organen:

Hersenschade

Langdurig teveel drinken, in combinatie met een tekort aan vitamine B1, kan leiden tot onherstelbare hersenschade.

Korsakov

De meest ernstige vorm is de ziekte van Korsakov. Mensen met de ziekte van Korsakov lijden aan geheugenverlies. Ook kunnen ze geen nieuwe dingen meer leren. Ze weten niet goed meer welke dag het is en waar ze zijn. Ze hebben vaak last van angst, paniekaanvallen en depressies. De jongste Korsakov-patiënten zijn ongeveer 35 jaar oud.

Leververvetting

Door overmatig alcoholgebruik raken de leverfuncties verstoord. Al na enkele dagen flink drinken kan leververvetting optreden: een ophoping van vet in de levercellen. De lever gaat dan zwellen. Dit kan gepaard gaan met pijn, verminderde eetlust, misselijkheid, braken en soms geelzucht.

Leverontsteking (hepatitis) of levercirrose

Na langdurig alcoholgebruik kan er een leverontsteking (hepatitis) of een levercirrose ontstaan. Bij een levercirrose sterven steeds meer levercellen af en is het lichaam onvoldoende in staat schadelijke stoffen af te breken. Een levercirrose is niet te genezen en is op de lange termijn meestal dodelijk.

Beschadigd slijmvlies maag en darmen

Overmatig alcoholgebruik kan het slijmvlies van de maag en darmen beschadigen. Vaak voorkomende klachten hierbij zijn overgeven en maagpijn. Het overgeven van bloed kan duiden op een beschadigd slijmvlies.

Maagvliesontsteking of maagzweer

Langdurig teveel drinken kan uiteindelijk leiden tot een maagvliesontsteking of een maagzweer.

Hart- en vaatziekten kunnen (voor een deel) veroorzaakt worden door het drinken van alcohol. Je hebt meer kans op een hoge bloeddruk, hartritme stoornissen en hersenbloedingen.

Bloeddruk

Verhoogde bloeddruk

Als je regelmatig veel alcohol drinkt (meer dan het advies verantwoord alcoholgebruik) dan kan dat aanleiding geven tot een verhoogde bloeddruk.

De bloeddruk wordt gemeten aan de hand van twee waarden. Het eerste getal toont de druk in de slagaders bij elke hartslag en het tweede getal toont de druk tussen twee hartslagen in. Een optimale bloeddruk is 120/80. Vanaf 140/90 is er sprake van een hoge bloeddruk. Als je bloeddruk hoog is dan loop je meer risico op hartproblemen, slagaderverkalking, een beroerte, nierproblemen en oogproblemen.

Bloeddruk verlagend

Als je alcohol drinkt volgens het advies verantwoord alcoholgebruik dan kan alcohol bloeddrukverlagend werken, vooral bij mensen boven de 40 jaar.

Vanwege andere effecten op de gezondheid en het risico op verslaving kan alcohol niet gebruikt worden als medicijn. Bewegen, gezond eten en niet roken, zijn veel beter om hart- en vaatziekten te voorkomen. Alcohol drinken voor de gezondheid is dus niet nodig.

Hartritmestoornissen

Als je overmatig alcohol drinkt dan heb je meer kans op hartritmestoornissen. Dit komt door de giftige invloed van alcohol op het hart.

Verslaving

Alcohol kan een gewoonte worden. Je hebt steeds meer alcohol nodig om hetzelfde aangename gevoel te krijgen. Je kunt dan verslaafd raken aan alcohol. Je hebt steeds zin in alcohol en op een gegeven moment kan je niet meer zonder. Je voelt je beroerd als je geen alcohol drinkt.

Het kan zijn dat iemand in je omgeving te veel alcohol drinkt of verslaafd is aan alcohol. Lees hier meer over hoe om te gaan met iemand die te veel drinkt.

Calorieën

In alcohol zitten veel calorieën. Wist je dat er in een glas bier al gauw 110 calorieën zitten? En dat er in een glas bier bijna evenveel calorieën zitten als in een appelbeignet? In een gemiddeld mixdrankje zitten meer calorieën dan in een stuk kwarttaart. Er zitten dus veel calorieën in alcohol.

In alcohol zitten vooral veel koolhydraten en weinig voedingswaarde. Vaak gaat het drinken van alcohol in combinatie met het eten van snacks. Dit komt omdat je door het drinken van alcohol een hongergevoel krijgt. Dubbelop dus!

Als je meer calorieën binnen krijgt dan je energiebehoefte is, dan wordt het opgeslagen als vet. Bij mannen gaat het vet vooral in de buik zitten. Bij vrouwen juist bij de heupen en bovenbenen. Als je wilt afvallen is het dus niet verstandig alcohol te drinken!

Alcohol en verkeer

Alcohol en verkeer gaan niet samen. Wist je dat na 4 á 5 glazen alcohol de kans op een verkeersongeval 2 x zo groot is dan wanneer je nuchter bent? Na 8 á 9 glazen is die kans maar liefst 17 x zo groot!



Kanker

Bij vrouwen wordt de kans op borstkanker al groter bij het drinken van 1 standaardglas alcohol per dag. Daarnaast geeft het drinken van alcohol ook een verhoogde kans op andere vormen van kanker. Denk hierbij aan longkanker, darmkanker en kanker van mond en slokdarm. Hierbij geldt dat hoe meer je drinkt, hoe groter deze kans wordt. Deze kan wordt nog groter als je daarbij ook rookt.

Vruchtbaarheid

Overmatig gebruik van alcohol vermindert de vruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen.

Alcohol is ook schadelijk voor het ongeboren kind. Deze kinderen kunnen uiterlijke afwijkingen krijgen en een achterstand oplopen in de geestelijke ontwikkelingen. Dit noem je het Foetaal Alcohol Syndroom. Daarom is het heel belangrijk om helemaal geen alcohol te drinken tijdens je zwangerschap!

Wat zijn risicovolle combinaties met alcohol?

Risicovolle combinaties zijn combinaties van alcohol met drugs en met medicijnen. Alcohol is een verdovend middel en kan de werking van een drug of een medicijn veranderen. Zo kan een medicijn veel sterker of juist minder werken dan de bedoeling is. Het combineren van verschillende middelen wordt altijd afgeraden. De effecten zijn onvoorspelbaar en geven een extra belasting op het lichaam.

Alcohol in combinatie met cocaïne of speed is gevaarlijk. Alcohol heeft een verdovende werking en cocaïne of speed hebben een stimulerende werking. Door het combineren van deze twee typen drugs merk je minder snel dat je onder invloed bent van alcohol. Hierdoor is de kans op overdosering groter en kan je meer gaan drinken dan dat je lichaam aankan.

Als je alcohol en cocaïne combineert maakt je lever een nieuwe stof aan; coca-ethyleen. De werking van deze stof is vergelijkbaar met die van cocaïne. De cocaïne en de coca-ethyleen zorgen ervoor dat je hart nog verder wordt opgejaagd. Daarnaast zorgen beide stoffen voor zuurstoftekort in de hartspier en het kan leiden tot hartritmestoornissen. Door het combineren van alcohol en cocaïne kan iemand agressiever worden of agressieve gedachten krijgen.

Door alcohol te combineren met hasj of wiet kan iemand eerder misselijk of angstig worden. Een enkeling kan ook agressief worden of zelfs out gaan.

De combinatie van deze twee middelen heeft een tegengestelde werking. MDMA (of XTC) is een stimulerend middel en zorgt voor een energiek en opgewekt gevoel terwijl alcohol een verdovend
middel is.

Alcohol vlakt het effect van MDMA af. Het kan er ook voor zorgen dat iemand meer MDMA gaat nemen om toch het gewenste effect te krijgen. Een hogere dosis XTC vergroot de kans op schadelijke effecten. Bovendien kan deze combinatie hoofdpijn en misselijkheid veroorzaken. Ook bij XTC gebruik voelt iemand zich minder snel dronken, waardoor al snel te veel gedronken wordt. Daardoor zal de kater een stuk heftiger zijn.

Cafeïne heeft een oppeppende werking op het zenuwstelsel en alcohol een dempende werking. Het mixen van energiedrank met alcohol kan iemand daarom het gevoel geven minder gedronken te hebben dan het geval is. Hierdoor kan iemand meer gaan drinken dan de bedoeling is. Maar cafeïne en alcohol verminderen elkaars werking niet. Hierdoor is de kans groter op een alcoholvergiftiging
Het combineren van ketamine kan levensgevaarlijk zijn. Voornamelijk het combineren met verdovende middelen, zoals alcohol. Door de verdovende werking van alcohol en de verdovende werking van ketamine kan er mogelijk een onderdrukking van de ademhaling optreden. Wat betekend dat de ademhaling stopt
Alcohol kan de werking van medicijnen beïnvloeden, waardoor de medicijnen niet goed werken of je meer last kan krijgen van de bijwerkingen. Controleer daarom altijd of je bij jouw medicatie alcohol mag drinken. Deze informatie kan je vinden in de bijsluiter of je kan om advies vragen van je apotheker of huisarts

Zowel alchol als GHB hebben beide een verdovende werking, hierdoor versterken zij elkaars effect.

Verdovende middelen zorgen ervoor dat de ademhaling, temperatuur en hartslag worden verlaagd en dat de spieren ontspannen. Door combinatiegebruik wordt de kans op een overdosering vergroot.

Hierdoor kan iemand in het ziekenhuis terecht komen met ademhalingsproblemen of zelfs in coma raken. Ook bestaat er een kans dat iemand moet braken en in het eigen braaksel stikt.

Zowel alcohol en tabak verhogen de kans op hart- en vaatziekten. Door beide middelen te combineren wordt het risico om hart- en vaatziekten te krijgen verhoogd.

Test je alcoholgebruik

De zelftest is bedoeld voor iedereen vanaf 18 jaar. Ben je jonger dan 18 jaar? Kijk dan eens op: www.moti4.nl of www.watdrinkjij.nl.  

Hoeveel drink ik eigenlijk? En is dat erg? Doe de zelftest en kom erachter hoe het zit met jouw alcoholgebruik! Als je risico loopt, op welke punten is dat dan? Ga er even voor zitten en beantwoord ongeveer 15 vragen. Daarna krijg je daarna uitgebreid advies op maat. Je kunt het advies downloaden en bewaren als je dat wilt. Maak je je zorgen of wil je er graag met iemand over praten? Dit kan anoniem en is gratis. Je kunt ons altijd een mail sturen naar preventie@youz.nl en één van onze collega’s zal dan contact met jou opnemen. Start de test door op onderstaande afbeelding te klikken.