Gezonde en negatieve groepsdruk: wat is het verschil

Wat is gezonde groepsdruk?
Groepsdruk is niet altijd slecht. Soms kan het zelfs heel positief zijn! Stel je voor dat je vrienden samen besluiten om een voetbaltoernooi te organiseren. Dit is een voorbeeld van gezonde groepsdruk. Sporten is niet alleen goed voor je gezondheid, maar het is ook leuk om samen te doen. Je zult dan waarschijnlijk ook gaan meedoen in plaats van alleen aan de kant te blijven staan.

Wat is negatieve groepsdruk?
Aan de andere kant kan groepsdruk ook negatief zijn. Dit gebeurt als je dingen doet waar je eigenlijk niet achter staat, zoals stelen, pesten, of het gebruiken van alcohol en drugs. In zulke situaties is het belangrijk om stil te staan bij je keuzes.

Hoe ga jij om met groepsdruk?

Bij het maken van keuzes is het goed om even na te denken of je dit doet omdat je het zelf wilt, of omdat anderen dat willen. Soms merk je niet eens dat je onder druk staat.

Stel jezelf deze vragen

Als je je afvraagt of een keuze wel goed voor je is, dan kan je deze vragen aan jezelf stellen: 

  • Wat vind ik belangrijk?
  • Hoe voel ik me bij deze keuze?
  • Waar liggen mijn grenzen?
  • Voel ik me goed bij deze beslissing?
  • Doe ik dit voor mezelf of voor mijn vrienden?
  • Wat gebeurt er als ik ‘ja’ zeg?
  • Wat gebeurt er als ik ‘nee’ zeg?

Het stoplicht: een handige manier om te beslissen

Een handige manier om te beslissen wat JIJ wilt doen, is door het stoplicht te gebruiken:

ROOD = stop
Neem even de tijd en besluit niets. Zeg tegen jezelf of anderen dat je erover wilt nadenken. Laat je niet dwingen tot een keuze op dat moment. Zorg dat je tijd wint, zodat je een beslissing kunt  uitstellen.

ORANJE = denk
Denk goed na over je keuze en stel jezelf de vragen die hierboven staan. Bespreek het eventueel met vrienden of vertrouwelingen. Slaap er anders een paar nachtjes over.

GROEN = doe
Doe wat je zelf besloten hebt en sta achter je keuze, ongeacht wat anderen vinden.

Tips voor omgaan met groepsdruk

Als je last hebt van negatieve groepsdruk, wat kun je dan doen?

  • Vraag jezelf af waarom je meedoet met het gedrag van anderen.
  • Als je voelt dat je niet mee wilt doen, sta dan op en stop. Het is niet fijn om dingen te doen die je niet wilt.
  • Durf ‘nee’ te zeggen en kom voor jezelf op.
  • Zoek hulp van vertrouwde mensen, zoals ouders of vrienden, als je er zelf niet uitkomt.
  • Als je ziet dat iemand anders ook slachtoffer is van groepsdruk, spreek hem of haar aan. Dit kan een opluchting zijn voor hen en laat zien dat je het ook niet goedkeurt om drugs te gebruiken, te pesten, of te stelen, etc.
  • Bedenk vooraf wat je wel en niet wilt. Als je dan in een situatie komt waarin je moet kiezen, dan is het makkelijker om 'nee' te zeggen, omdat je er al een besluit over hebt genomen.

Sterk in je schoenen​​​

Het is normaal dat je soms iets doet wat je niet wilt, omdat je bij de groep wilt horen. Maar als iemand je onder druk zet om iets te doen waar je het niet mee eens bent, is het belangrijk om dit aan te kaarten. Vaak volgen anderen je voorbeeld als jij dat doet. Waarom zou je iets doen waar je niet achter staat?

Als groepsdruk je in een lastige situatie heeft gebracht, zoals stelen, vernielen, mensen lastigvallen of drugs gebruiken, praat dan met iemand die je vertrouwt. Dit kunnen ouders, een familielid, een leraar of een hulpverlener zijn. Er zijn altijd mensen die bereid zijn om je te helpen!